ناق مايداندا جاتقا جۇرگىزۋ وڭاي ەمەس...

(كەسكىنگە تۇسىندىرمە)

2022-جىلى شىلدە ايىندا قابا اۋدانىنداعى اقىن سىنشى زەرتتەرمەن زاڭگەر بولەش قالي ۇلىمەن اقىن جازۋشى اۋدارماشى سەرجان قابەت ۇلىنىڭ ۇيىمداستىرۋىندا، ونەر جاندى اعالارمەن ازاماتتاردىڭ اتسالىسۋىندا اقسۇڭقار اقىن قۇماربەك ساقاريننىڭ دۇنيەگە كەلگەندىگىنىڭ 80 جىلعا تولعاندىعىن ەسكە الۋ قيمىلى دابىرالى وتكەن ەدى.

بۇل قيمىلدىڭ وزگەشەلىگى ءۇنحات شوعىرلارىندا بۇرىن وتكىزىلگەن وسى تەكتەس قيمىلدارداعى ءسوز اراسىنا كيمەلەپ كەتۋ، مازمۇنعا قاتسسىز جولدامالار جولداۋ، قالىپتان تىس گۇل شوعىن، بەينەلى سۋرەتتەردى جولداپ قيمىل ءتارتىبىن بۇزاتىن كەمشىلىكتەرىنەن تاجىريبە ساباق الا وتىرىپ، تازا ،رەتتى، ءارى قايتالاي كورۋگە قولايلى بولۋ مۇمكىندىكتەرىن ويلاستىرا وتىرىپ،«تىڭ شۇن»،«تيان ي» قاتارلى تەلە-تەلەفون ءماجىلسى فورماسىندا وتكىزۋدى جوسپارلاعان ەدىك. 

ءبىراق، بىرىندە 100 ادامنان ارتىق ادام جينالىسقا قاتىناسا الماي قالۋ احۋالى ءجۇز بەرسە، تاعى ءبىر جاعىنان قيىمىل بارىسى ءبىر شاما كۇردەلى بولىپ، جاي وقىرمانداردىڭ اسىرەسە جاسى ەگدەلەگەن وقىرماندار ءۇشىن قولدانۋىنا كوپتەگەن قولايسىزدىقتار الىپ كەلدى. وسىلايشا بۇل ەكەۋى دە جىرتىققا جاماۋ بولا المادى. سوڭىندا «جاس قانات» تورابىنىڭ تەحنيكالىق قولداۋ كورسەتۋىندە «قۇماربەك ساقاريننىڭ» ارناۋلى پاراقشاسى ارقىلى بەس بولىمدىك بەرىلىم جاسالىپ، كورەرمەن قاۋىمعا ۇسىنىلىپ جاقسى اڭىس قوزعاپ، جاقسى باعاسىن العان بولاتىن.

قيمىلدىڭ ءار كەزەڭدەگى ءتۇرلى جۇمىسى ورىندالىپ، وقىرماندارمەن جۇزدەسۋ ساتىسىنا تاياعاندا، ويعا العان تانىمال جۇرگىزۋشى ديكتورلاردىڭ قىزمەتتەرى قاربالاس، سونىمەن بىرگە جوسپارداعداي جۇرگىزۋ ءسوزىن جۇرگىزۋشى ءوزى جاۋاپتى بولىپ دايىندايتىن بولعاندىقتان، ءمات قاپىدا بۇل جاعىنداعى جۇمىس، ۇيىمداسترۋ القاسىنداعى اعالاردى الاڭداتتى. 

قالايدا قيمىلدىڭ باستالۋىنا شاڭ كورگەن شاباندوز جۇرگىزۋشى كەرەك ەدى. ءبىراق، ولكەمىزدە اتى بار تانىمال جۇرگىزۋشىلەر ءتۇرلى سەبەپتەرمەن قولدارىنىڭ تيمەيتىندىگىن ءبىلدىردى، ەندى قايتۋ كەرەك؟ قيمىلدىڭ ءساتتى وتكىزىلۋى ءۇشىن شىر-پىر بولىپ جۇرگەن سەرجان اعا جەڭىس تولەۋباي ۇلى اعامەن حابارلاسىپ، «تالاي كونسەرت، ايتىستاردى جۇرگىزگەن ونەرپازسىڭ، بولماعاندا باسىن باستاپ بەرسەڭ، ەندى باستاماساق بولمادى، ەرتەڭ قۇربان ايت مەيرامى، نە بولسادا ءوزىڭ كۇش شعار،-دەپ ونەرلەس دوسىنا قولقا سالادى. بۇل كەزدە جەڭىس اعانىڭ دا مۇرنىنا سۋ جەتپەي جۇرگەن بولاتىن، ول قيمىلدىڭ «ءتاتتى الما 2 شوعىرىنداعى» تانىمال ديكتور اعا-اپايلار مەن اۋەسقوي ديكتور جاستارعا قۇماڭنىڭ ولەڭدەرىن، اقىنعا ارنالعان ارناۋلاردى ءبولىپ بەرىپ، وقىتىپ، ديكتورلاردىڭ سۋرەتتەرىن كەيبىرىنىڭ قىسقاشا ءومىر باياندارىن جازىپ، « سوڭعى ايالداما شوعىرىنداعى» ادامدارعا رەتتەتىپ جاتقان بولاتىن. بۇل جۇمىستا كۇردەلى ەدى، «اپىر-اي، سەكە، بۇل دابىرالى قيمىل عوي، ال، مەن اۋداننىڭ عانا جۇرگىزۋشىسىمىن، «ءتاتتى الما 2 شوعىرىنداعى» جۇمىسىمدى تىندىرسامدا جەتەر ەدى، ءمۇيىزى قاراعايداي جۇرگىزۋشىلەرگە تاپسىرساڭ بولماسپا ەدى، بولماسا مەنىڭ ديكتورلار شوعىرىمدا داۋىسى مانەرلى، ءوڭى ادەمى اۋەسقوي باۋىر-قارىنداستار وتىر عوي، سولاردىڭ بىرىنە جۇكتەيىك، وسى مىندەتتى»،-دەيدى جەكە اعام. ءارى ءدال سول كەزدە جەڭىس اعا تۇماۋراتىپ ءجۇر ەكەن.

« ماسەلە جۇرگىزۋ سوزىندە بولىپ تۇر، قىسىلتاياڭ بولىپ قالدى، ۋاقىت جار بەرمەي تۇر، ولارعا جۇرگىزۋ ءسوزىن دايارلاۋ كەرەك، وعان ۇلگىرمەيمىز، باستالۋىمەن نەگىزگى تۇستارىن وزىڭە جۇكتەسەك... كارى تارلان ەندى ءبىر جەلىپ كورمەيسىڭ بە...»-دەپ ازىلمەن ادىپتەپ ءسوزىن جالعايدى سەكەڭ.

ەرتەڭ قۇربان ايت بولادى دەگەن كۇنى جەڭىس اعامەن حابارلاستىم، سەكە اعام قالاي ءجىبىتىپ جىبەردى ەكەن، قالامداس دوسىنىڭ ءسوزىن جەرگە تاستاي الماعان ەكەن، تەلەپوندا، «الگى سەكەڭ قويمادى، ونىڭ ۇستىنە قۇماڭ ۇستازىم عوي، ايانىپ قايتەم، جۇرگىزۋ تەكىسىنە دە جوپەلدەمەدە جۇيەلى دايارلىقتا جوق، ەندى ۇستىنەن كورەمىز، مۇرىن قابىنۋمەن تۇماۋ قوسىلىپ، مىڭقىلداپ ءجۇرمىن، قالاي بولار ەكەن.ءبىر جاعىنان جەڭگەڭدە، «ايتتىڭ دايارلىعىنا كومەكتەس»،-دەپ اۋرەلەپ جاتىر، كەشتە كەلە قال، بۇكىل ەلگە تارايتىن دۇنيە، ۇيات بولىپ جۇرمەسە بولدى عوي،»-دەپ كۇلدى. سونىمەن كەشتە جەڭىس اعانىڭ ۇيىنە باردىم،بۇل مەنىڭ وسى رەتكى قۇربان ايتتا ايتتاپ بارعان العاشقى ءارى سوڭعى ءۇي بولدى. جەڭگەمىز ايت دايارلىعىندا ەكەن، شىعارماشىلىقپەن شۇعىلداناتىن ۇيىندە كەسكىن الاتىن بولدىق، مەن جەڭىس اعاعا «الدىمەن جۇرگىزۋ سوزدەرىن جازىپ الساڭىز قايتەدى»-دەپ ەدىم، «ويدان تابيعي شىعارىپ جۇرگىزە الماسام، اقىن دەگەن اتقا قينات جاساعان بولام عوي، ازىراق ۋاقىت شىعارىپ ويلانىپ الايىن، سەن كەلگەنشە ءبىراز ويىما بىردەڭە جازعانداي بولىپ ەدىم، نار تاۋەكەل، ۋاقىتتى ۇتايىق، سەنىڭدە ەرتەڭ جۇمىسىڭ بار، ال، باستايىق»،-دەدى. راسىندا تۇماۋ ءتيىپ جايسىزدانعاندىعى وڭىنەنءبىلىنىپ تۇر، «امال نە؟ تانىمال جۇرگىزۋشىلەرگە سەنىپ قالىپ ەدىم، ايتپەسە، جۇيەلى دايارلاناتىن ەدىم، قۇيرىق مايىمەن تۇماۋىمدى جازىپ»،-دەپ ازىلدەپ قويدى. ەرتەسىندە تاعى بىرنەشە ولەڭ ەسسەلەردىڭ جۇرگىزۋ ءسوزىن كەسكىنگە الدىق، مەنى ءتانتى قىلعانى جەڭىس اعانىڭ ونەرگە دەگەن جاۋاپكەرشىلدىگى، ءارى ەشقانداي دايارلىق كورىمەگەن جاعدايدا بەتپە-بەت ويدان قۇراپ جۇرگىزگەن شەبەرلىگى، اقىن اعانىڭ وي الەمىنىڭ دارقاندىعىن تۇسىندىرگەندەي بولدى، جۇرگىزۋ سوزىندە سيتاتقا الىنعان قۇماربەك اعانىڭ ولەڭىن، بولەش اعانىڭ ولەڭىن سول مايداندا جاتتاپ، ءوز سوزىمەن قيۋلاستىرعان تالانتىن ءوز كوزىممەن كوردىم. سول كەسكىنگە ءتۇسىرۋ كەزىندەگى جەڭىس اعانىڭ بىرنەشە رەت جاڭىلىپ، «اپىر-اي» لاعان قىزىقتى ارەكەتتەرىن ساقتاپ قويىپ ەدىم. ءسوزىمنىڭ دالەلى رەتىندە ،ءارى قالىڭ قاۋىمنىڭ ءبىر بەرىلىمنىڭ ارتىندا جاپالى ەڭبەكتىڭ جاتاتىندىعىن ءتۇسىنۋى ءۇشىن، ءارى جۇرگىزۋشىلىكتى وڭاي ساناپ جۇرگەن كەيبىر اۋەسقوي ازاماتتارعا وي سالار دەگەن ويمەن سول كەسكىندى جولداپ وتىرمىن.

تومەندە ءساتتى بولعان تۇستارى:

ال قيمىلدىڭ تولىق كەسكىنىن تومەندەگى سۋرەتتى باسىپ كورە الاسىزدار.  

«جاس قانات» تورابىنىڭ جاۋاپتىسى،«اقسۇڭقار اقىن، ۇلاعاتتى ۇستاز قۇماربەك ساقاريننىڭ دۇنيەگە كەلگەنىنە 80 جىل» قيمىلىنىڭ كەسكىنىن جوبالاپ جاساۋشى : ورەن جۇبايقان ۇلى