كۋاگەردىڭ كوزى مەن ءسوزى

جەڭىس ورىنباي ۇلى

جەتىنشى ماۋسىم كۇنى تاڭەرتەڭ عانا جەتى ادامدىق ەلپەك كولىكپەن ۇرىمجىدەن قاباعا جول العان جولاۋشىلار قۇيعىتىپ-اق كەلە جاتتى. وسى كۇنگى جولدا باعا بار ما؟ ىشىندەگىلەر وتە كوڭىلدى، ساپارداعىلار ءار كورىنگەن جاڭالىققا، توسىن وزگەرىسكە وزدەرىنشە بولجال جاساپ، كوزقاراس ايتقان بولىپ كەلەدى. ابدەن ەلىرىپ العان تەمىر تۇلپار بۋىرشىننان ءوتىپ ۋسايتانعا كەلگەندە بىرەۋى:

_وسىنى بەس كەرىش دەپ اتاي ما؟_دەپ قالدى. 

_جوق، بەس كەرىش دەسەڭ بەس بولەك كەرىش توبە دەگەن ماعىنا شىعادى دا ۇعىمدىق قاتەلىك تۋادى،_دەپ تاعى بىرەۋى سوزگە ارالاستى. 

_مۇمكىن ءتۇرلى كەرىش دەيتىن شىعارمىز،_دەگەن بىرەۋىنىڭ پىكىرىنە باسقالاردا توقتاعانداي بولىپ قالىپ ەدى،_رەڭدى كەرىش دەپ اتاۋ وڭدى بولار ما ەكەن؟_دەدى قايتا قايتالاپ. ءسوز وسىمەن ءبىتتى، ول تۋرالى قايتا تالاسقان ەشكىم بولمادى. جولدىڭ شەتىندە دىڭگەك پورماسىنداعى باس جاعى قيىق كەلگەن اپپاق تاقتا تاسقا بادىرايتا جازىلعان ۋسايتان دەگەن ءۇش ءارىپ ءتىپتى الىستان مەن مۇندالايدى. انە-مىنە قاراپ ۇلگىرگەنشە اسەم باعدار تاس قاقيعان قالپى قالىپ بارا جاتتى. جولاۋشىلار ءبىر ءسات قارا ەرتىسكە قاراپ، بىردە ماڭايداعى جەل توكتىڭ قالاقشالارىنا قاراپ تاماشالاعان بولىپ كەلەدى. الدە بىرەۋى ءتىپتى سوناۋ باركولدەن قۇداسىنىڭ اۋىلىنا تويعا كەلە جاتقاندىقتان بۇل ولكەنىڭ قىر-سىرىن سۇراعىشتاپ كەيدە رەسىمگە ءتۇسىرىپ ەستەلىك قالتىرىپ قويادى. ماشيناداعى ءۇش ادام وتە تانىسپىز، نەشە كۇندەي رايوندىق جۇڭگوشا دوحترحانانىڭ كوز بولىمىندە داۋا الىپ، بالنيسانىڭ ءدامىن بىرگە تاتىپ، وتكەن-كەتكەن دۇنيەنى ساپىرىسىپ كەلە جاتقانبىز. كوزىمىزدى شىراداي جاندىرعان گاۋ جۋرىن مەن جۇماقان توقتارقان ۇلى سىندى جاس ماماندارعا رازىشىلىعىمىز بەن تىلەگىمىزدى قاتار ءبىلدىرۋدەمىز. اڭگىمەنىڭ تىزگىنىن شىجىمداپ ۇستاپ وتىرعان قاريامىز:

_و، ۋاقىت تەز بە، الدە قوعامنىڭ دامۋى تەز بە؟ كەيدە ايىرا الماي قالادى ەكەنسىڭ،_دەدى توقساندى توبىعىنان كەلتىرمەي وتە شىققان قالي اقساقال. ءداستۇر بويىنشا ۇلكەندەردىڭ ءسوزىن مارجانعا بالايتىن قۇلاقتار وڭ جاعىن توسەي بەردى. حوليۆوتتىڭ باتىس فيلىمدەرىندەگى گەرويلار سىندى شىلاپا كيىپ، قارا كوزىلدىرىك تاققان، اعارعانىمەن ءالى دە قويۋ مۇرتى بار كوز الدىڭا ايگىلى شەراعاڭدى بىردەن ەلەستەتىن قارتىمىز بۋىندارى بىلەۋلەنە باستاعان ساۋساقتارىن سۇقتاپ وتىرىپ:

_جەتپىس جىلدىڭ الدىندا،_دەدى، سوسىن ءسال بوگەلىپ، ءدال جەتپىس جىل، وتە شىعىپتى-اۋ،_دەدى قاداعالاپ،_جەتپىس جىلدىڭ الدىندا جاياۋ-جالپىلى ءدال وسى قارا جالدىڭ ۇستىنە شىعا بەرە بۋىنىمىز قۇرىپ، ەكى وكپەمىز سولقىلداپ جاتا-جاتا كەتكەنىمىز كەشەگىدەي-اق كوز الدىمدا سايراپ تۇر،_دەگەنى. ەگەر وتىز جىلدىڭ الدىندا دەسە ونشا تاڭعالىپ كەتپەس ەدىم، ونى وزىمدە كورگەنمىن، قىرىق-ەلۋ جىلىڭدى دا بارانداتىپ-قاراڭداتىپ ەلەستەتۋگە بولار-اۋ، ال مىنا جەتپىس جىلدىڭ الدىنداعى ىسكە تاڭدانباسقا ءدىتىڭ جوق. جەتپىس جىلدىڭ الدىندا وسىندايدا-وسىنداي بولىپتى دەسە نە تاڭىڭ بار، وتكەن زاماندا نە بولمادى، مىنا پەرى كوزىمەن كورگەنىن، باسىنان كەشكەنىن ايتقالى تۇرماي ما!؟ ول كەزدە  ءبىز ومىرگە كەلگەمىز جوق قوي، ەندەشە نە ايتار ەكەن دەيتىن اۋەستىكپەن ءبارىمىز اۋىزىنا قاراي قالدىق. 

 _ەسىمدە قالۋىنشا قىركۇيەكتىڭ ون بەسى بولار-اۋ شاماسى، قاس قىلعانداي  سول كۇنى كۇن  سونداي ىستىق بولارما، ءوزىمىز جاياۋ، ايتەۋ ءىلبىپ باسىپ توپتان قالماي ىلەسىپ كەلەمىز. قارىن اش، ارتىق-اۋىس اۋجال قىلاتىن دا ەشتەمە بولمايتىن كەز، ونى-پۇنىمىزدى كوتەرىپ كوتەك اربادان قالماي كەلەمىز،_دەپ قويادى،_ ول كەزدە بۋىرشىن قابا جولى قاراجالدى اسىپ، قاقتى باسىپ، كيىكباي ارقىلى قارا ويعا بارىپ ارى قاراي اقشيگە(اۋدان ورتالىعى) جەتەتىن،_دەپ قىستىڭ ومبى قارىنان قاشىپ، قىرات-قىرقانى قۋالاپ جۇرەتىن كونە جول سورابىن ءبىر ايتىپ ءوتتى. 

_سوندا قايدان كەلە جاتىرسىزدار؟ جەتپىس جىلدىڭ الدىندا بولسا 1950-جىلدار مولشەرى شىعار،_دەپ قويام شىن ايتىپ وتىر ما، جوق الدە قالجىڭى ما؟ قاريا الدە بىردەمەسىن ەسىنە تۇسىرە الماي جاڭىلىسىپ وتىر ما دەگەن كۇمانمەن ەسكەرتپە جاساپ.

_1951-جىلى 9-ايىندا كۇمان جوق،_دەپ قاتايىڭقىراپ قايتا قايتالادى، ناقتىلى فاكتىنى ايتقاندا كۇشەيتىڭكىرەپ، نىعىزداپ ايتاتىن داعدىسى بارداي. سول ون بەس-ون التىسى تۇسى. جاڭا قايدان كەلەسىڭ دەدىڭ بە؟ مەن 1948-جىلى 10-ايدا التاي ايماقتىق ۋالي مەكەمەسىنىڭ جارلىعىمەن اشىلعان كادىر جەتىستىرۋ مەكتەبىنە قابىلدانعان وقۋشى ەدىم. ءار اۋداننان ۇزدىك وقىپ جاتقان بالالاردان جينالعان وتىز ءتورت ادامدىق ءبىر كلاس وقۋشى 1951-جىلى 6-ايدا بىتىرگەن بولاتىنبىز. بۇل كلاستى سول كەزدە  «ەرەكشە سىنىپ» دەپ اتايتىن. كەيىن التاي ورتا مەكتەبىنىڭ تاعانى بولىپ تاريحقا قالدى. سوعان قابادان قىستاۋباي كاربوز ۇلى، جاقىپبەك مۇقاي ۇلى، سەيتىكەن مالشىباي ۇلى جانە مەن بار(قالي قىزىر ۇلى) ءتورت وقۋشى قابىلدانعان ەدىك،_دەپ ءبىر توقتادى دا،_قازىر سول تورتتەن جەر باسىپ جۇرگەن،_دەپ بارىپ،_ءتورتىڭ نە سونداعى وتىز تورتتەن جەر باسىپ جۇرگەن ءتىرى كۋا مەن عانامىن،_دەپ ءبىر كۇرسىنىپ، تەرەڭ تىنىستاعانداي بولدى. وزدەرىڭدە بىلەتىن شىعارسىڭدار ماقاتان شارىپقان ۇلى، ميتىحات رازدان ۇلى، كازىم ماڭكەي ۇلى، ءماننان دالەلقان ۇلى، وقاپ ابدىراحمان ۇلى، قاجىنابيدىڭ مامىربەگى مەن پاتقيبەگى، كۇنگەي مۇقاجان ۇلى ت.ت. نە ءبىر جايساڭدارمەن بىرگە بولعان ەدىم، بۇگىن دە سولاردىڭ ءبىرى دە جوق. تەك ەل-جۇرتىنا ەتكەن ەڭبەكتەرى مەن اڭىز اڭگىمەلەرى عانا قالدى. ءبارى دە اسىل ازاماتتار ەدى، امال نە؟ حالقى قادىرىنە جەتسە بولدى. ءبىر قورتقانىم ادامدى اتا-انا تۋعانمەن ءداۋىر ءوز ورنىنا قويادى ەكەن، مۇمكىن جەكە فاكتوردى دا قاعىس قالتىرۋعا بولماس.   وسى ارادا بۇل كىم دەمەڭىزدەر اڭگىمەشىمىزدى تانىستىرا كەتەيىن.

قالي قىزىر ۇلى 1930-جىلى(جىلقى جىلى) ءۇشتىڭ ايىنىڭ(قاڭتار) التى جاڭاسىندا قابا اۋدانىنىڭ قاراشىلىك اۋىلىندا مالشى وتباسىندا ءومىرگە كەلگەن. اكەسى وزىندىك داۋلەتى بار، سەرى، ەلگە بەدەلدى بولعان ادام ەكەن. زامانا اۋقىمىن بولجاپ شاماسىنشا بالالارىن وقىتۋدى قولداعان، ەرتە ساۋاتىن اشقان بالا قالي 1948-جىلى ۇزدىكتەردى جيناعاندا قابادان تاڭدالعان ءتورتتىڭ ءبىرى بولىپ ايماققا جولداما الىپتى.

1952_1954-جىلدارى ايماقتىق استىق مەكەمەسىندە، 1954_1958-جىلدارى قابا اۋداندىق وقۋ بولىمدە، 1958_1980-جىلدارى شىعىس داۋىل گۇڭشەسىندە قازنا بۇحالترى، 1980_1991-جىلدارى جايىلما اۋىلدىق حالىق ىستەرىندە قىزمەت اتقارىپ، 1991-جىلى قىرىق جىلدىق قىزمەت وتەلىمەن زەينەتكە شىعىپتى. 

_جاڭا 1951-جىلى 6-ايدا بىتىردىك دەدىم بە، ايتسادا قىستاۋباي كاربوز ۇلى 1949-جىلى اۋداننىڭ شاقىرتۋىمەن قىزمەتكە شىعىپ كەتتى، سەيتىكەن مالشىبايدا ورتادا قول ءۇزىپ، جاقىپبەك مۇقاي ۇلى ەكەمىز سوڭىنا دەيىن وقىپ شىقتىق.  سودان جالعاستى پارتيا مەكتەبىندە اشىلعان 2-قارارداعى جەرلىك كۇرسقا قوسىپ جىبەردى. بۇل كۇرستا ۇلتتىقتان سەكسەن، ارميا قاتارىنان قىرىق جيىنى ءبىر ءجۇز جيىرما ادام وقۋ تاۋىسىپ قىزمەتكە ءبولىندى. بۇل كۇرىستىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى ءبىر جاعىنان وقىپ، ءبىر جاعىنان قوعامدىق قىزمەتكە ارالاستىرىپ وتىردى، ۇيتكەنى كوبى ءار اۋداندا قىزمەت ىستەپ جاتقان كادىرلاردان قۇرالىپتى.  

_ال، تىڭداپ وتىرسىز با،_دەپ قاداعالاپ العان كۋاگەرىمىز اڭگىمەنى ار جاعىنان قايتا قايىردى،_جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسى التايعا 1950-جىلدىڭ باسىندا كەلدى، 1949-جىلدىڭ سوڭىندا سول كەزدە 2-كورپۇستىڭ دەربەس پولىگى ەسەپتەلىنەتىن پولىك كوماندىرى ياڭ لي گۇاڭ باستاعان ارميا التى ماشينا، ءتورت ءجۇز تۇيەمەن ۇرىمجىدەن جولعا شىعىپ 50-جىلدىڭ 3-مارت كۇنى التاي قالاسىنا كەلىپ جەتتى. وسى كۇنى تۇستەن كەيىن ساعات ءۇش مولشەرىندە التاي قالاسىنىڭ اياق جاعىنداعى التاي 3-اتتى پولىك تۇراتىن لاگەردىڭ باسىندا ازاتتىق ارميانى قارسى الۋ جيىنى سالتاناتتى وزدىرىلدى. قارسى الۋ راسىمىندە التاي 3-اتتى پولكى ساپ تۇزەپ قۇرمەت ءبىلدىردى، ودان كەيىن ايماق باسشىلارى، مەكەمە قىزمەتكەرلەرى، ءار سالاداعى قوعام ۋاكىلدەرى، سوۆەت كونسۇلحاناسىنىڭ كونسۇلى كروچەنكو جانە مەكتەپ وقۋشىلارى بولىپ قىزۋ مەرەيمەن قارسى الدى.  سودان باستاپ جۇڭگو كوممۇنيستىڭ پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا التايداعى ءار ۇلت حالقى جاڭا ءومىردىڭ جىر-داستانىن جازا باستادى. 1950-جىلعى تۇياق باجىدەگى ساناق بويىنشا التاي بويىنشا ءتورت تۇلىك مال ءتورت ءجۇز مىڭ باس بولدى دا، سوعان وراي التاي حالقى كوشپەندى مال شارۋاشىلىق رايونىنا جاتقىزىلىپ جەر رەفورماسى توقتاتىلىپ، التايدا ەسەيىپ-ەرجەتۋ باعىتىن قولدانۋ ۇيعارىلدى.

ال ءبىز بولساق 1951-جىلى 9-ايدا وقۋىمىزدى تاۋىسىپ ءوز اۋدانىمىزعا قوعامدىق قىزمەتكە ات سالىسۋعا اسىعىپ، الاقانىنا تۇكىرگەن وڭشەڭ جالىندى جاستار ۇزاق جورىق ءانىن اسقاقتاتا شىرقاپ، قابا قايداسىڭ دەپ تارتىپ بەردىك. ءبىر جاعى اڭگىمە بولسىن، ءبىر جاعى ەستەرىڭدە ءجۇرسىن دەپ ايتىپ وتىرمىن. بيىل ج ك پ قۇرىلعاندىعىنىڭ ءجۇز جىلدىق مەرەي تويىن اتاپ ءوتۋ سالتاناتىن ءوز كوزىممەن كورگەنىمنىڭ ءوزى قانشالىق باقىت ەكەنىن سەزىنسەڭىزدەر عوي، شىركىن،_ دەپ بۇرىلىپ ءبىر قاراپ قويدى،_ سول جولعى ساپار كۇنى بۇگىن ەسىمدە قالۋىنا مىنانداي دا ءبىر ۇلكەن تاريحي ساتكە كۋا بولۋىم سەبەپ شىعار،بالكىم. ۇيتكەنى سول جولى قابا اۋداندىق توڭكەرىستىك كوميتەتتىڭ ءبىرىنشى سەكراتارى باي چيڭيىڭ، جاستار كادرى فان يۇكۇن، ۇگىت ءبولىم جاۋاپتىسى جيا ۋشياڭ، حى شىچۇان جانە ەكى ايەل بار، ءبىرى حاتشى ءبىرى باي شۋجيدىڭ زايىبى ەكەن، جيىنى بەس ادام، بەس كادىر، ج ك پ نىڭ بەس قىزمەتكەرى، بەس جۇلدىزداي جايناپ تۇڭعىش رەت قابا اۋدانىنا پارتيانىڭ نۇر-شۇعىلاسىن تاراتۋعا بەت العان ساپارى بولاتىن. ال، ولاردى قابا حالقىنا باستاپ بارۋ ءبىزدىڭ توڭكەرىستىك مىندەتىمىز بولىپ جۇكتەلگەن-دى. 

التايدان جول العان بۋىرشىن، جەمەنەي، قاباعا بولىنگەن قىزمەتكەرلەر بۋىرشىنعا دەيىن تۇيەگە مىنگەسىپ-ۇشقاسىپ دەگەندەي جەتكەن ەدىك. سول كەزدەگى شارت-جاعدايدىڭ تومەندىگىن قاراساڭشى، قابانىڭ ۋاقىتتىق اكىمى بولىپ تۇرعان قاجىنابيدىڭ قىزىرىنىڭ بار تاپقان كولىگى ات جەككەن ەكى كوتەك اربا ەدى. مىناۋىڭ كوتەك اربا عوي دەپ بۇلداناتىن زامان ەمەس بارىمەن بازارمىز. اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى باستاعان قۇرمەتتى بەس قوناعىمىزدى قاتىستى ماتەريالى مەن دۇنيە-مۇلكىنە قاراي ءبولىپ وتىرعىزدىق تا قالعانىمىز ازاتتىق ارميانىڭ «ءۇش ۇلكەن ءتارتىپ، سەگىز ساقتىق» ءانىن اسقاقتاتا شىرقاپ جاياۋ تارتتىق. وي، جاستىق-اي، دەسەڭشى! ارا-تۇرا دامىلداعان بولامىز، جاياۋدىڭ اتى جاياۋ، ءجۇرىسىمىز ماندىماي كەلەدى. وسىندايدا قىزىل ارميانىڭ جيىرما بەس مىڭ ليلىك ۇزاق جورىق ساپارىنان اسەر سويلەپ، توڭكەرىستىك جىگەرىمىزدى تاسقىنداتىپ الاتىن ءۇزىلىس ساتتەرىن دە ۇتىمدى پايدالانىپ كەلەمىز، ءبارىمىز جاس، ءبارىمىز دە سوتسياليزم يدەياسىمەن تاربيەلەنىپ شىققان، رۋحى اسقاق يىنتەلەگەنتتەرمىز دەپ كەلە جاتقاسىن ءبىز المايتىن ەشقانداي بوگەتتەر بولماۋى كەرەك دەپ شىن سەنىم بايلاعان ەدىك. 

ال بۋىرشىننان قاباعا قاراي جاڭا ءبىر ءداۋىر جاڭالىعىن، تاريحي بەت بۇرىستى ءبىر باسىپ ەكى باسىپ جاقىنداتىپ كەلە جاتقان ون التى ادامنىڭ تىزىمدىگىن اتاپ بەرەيىن. بۇلار 1951-جىلى التاي ايماقتىق پارتكوم اشقان 2-رەتكى جەرلىك كادرلار جەتىستىرۋ كۇرىسىنان وقىپ قابا اۋدانىنا بولىگەندەر دەپ اتالادى، باعانا ايتقان ءجۇز جيىرما ادامنان قاباعا جولداما العاندار. ولار:            

1. بايعالي مۇقامەتجان ۇلى

2. ءناسىپ قايدار ۇلى              3.تۇرسىنقان قامزا ۇلى

4.نازاربەك  ادايقان ۇلى            5.قۇماربەك شوپات ۇلى

6.رامازان جاپەكە ۇلى                7.تولەۋقان كوپجاسار ۇلى

8.ونەرقان قۇرمان ۇلى               9.بيكەن ساقىپجان قىزى

10.ىرمىكەش ءابدىباي ۇلى          11.مولداباي تۇرسىن ۇلى

12.قۋانباي قايدار ۇلى              13.ماقان بودىعان ۇلى

14.اقاي ءابىلعازى ۇلى              15.قالي قىزىر ۇلى

16.ءجانابىل سىماعۇل ۇلى 

بۇلاردان سىرت قىزمەت گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولىپ كەلە جاتقان مامەت قۇربان(ۇيعۇر) بار. قىزمەت گرۋپپاسىنىڭ مىندەتى:

1. باجى الۋ تۇزىمىنە رەفورما جاساپ، بۇرىنعى حۋ(ەگىستىك جەردىڭ كولەم بىرلىگى) بويىشا الىناتىن باجىنى العان ونىمىنە قاراي الۋعا وزگەرتۋ.

2. جالپى بەتتىك قوعامدىق تەكسەرۋ جۇرگىزىپ احۋال يەلەۋ، باي مەن كەدەي پارقى، ەزۋ-قاناۋ ماسەلەسى، حالىق تۇرمىسى، جەرلىك شار-جاعداي سىندى ءتۇرلى جاعدايلاردى توپتاپ اڭىس ەتۋ. 

كوز دەگەن وتتى جاسىل، كۇش-قايراتتىڭ تاسقىنداپ تۇرعان كەزى بولعانىمەن جول اۋىر، قارىن اش بولعاندىقتان ءجۇرىسىمىز ماندىماي قايتا-قايتا توقتاۋىمىز كوبەيىپ كەلەدى. ارادىك دەمالىستا دەم بەرىپ ءوز-ءوزىمىزدى قايراپ-اق كەلەمىز. وسى قارا جالدىڭ كەزەڭىنە شىعۋ ءۇشىن قانشاما قاجىر-قايرات كەتكەنىن ايتسام ميىقتارىڭنان كۇلەتىن شىعارسىڭدار، ۇيتكەنى استىلارىڭدا قارقىنى جوعارى تەمىر تۇلپار بولعاسىن باسقانى الاڭ قىلاسىڭدار ما؟ بۋىرشىن مەن قابانىڭ اراسى ەلۋ شاقىرىم عانا، قازىر نە بارى ءبىر ساعاتقا جەتپەيتىن جول. وتكەندى ۇمىتپاۋ كەرەك دەيتىن پارتيانىڭ ءتالىمى سول ءۇشىن كەرەك. سول كەزدە قابا حالقىنىڭ بولاشاق تاعدىرى ءتورت كوزبەن كۇتىپ وتىرعان جۇڭگو كوممۇنيستىك پارتياسىنىڭ ۋاكىلدەرىن مىنا تۇرعان بۋىرشىننان اكەلىپ الۋعا ەكى كوتەك اربانى ارەڭ تاپقان بولسا، قازىر قانداي ؟ ءبىر كەزدەگى كەز كەلگەن قارا سيراقتىڭ ۇرپاقتارى اتقا ءمىن دەسەڭ ازاپتاناتىن بولدى، مىنە جاڭا قوعام قۇرامىز دەگەن كوممۇنيستىك پارتيا ايتقانىنا جەتتى دەگەن وسى ەمەس پە!؟ 

سودان تىڭداڭىز ەندى، ارەدىك ۇزىلىستە گرۋپپا جەتەكشىسىنىڭ باستاۋىمەن بەلسەندىلەردىڭ قۇپتاۋىمەن بۇگىن كەش بولسادا قاباعا جەتكىزەمىز دەپ سەرت بەردىك. سەرت بەرۋىن بەرگەنمەن ناقتىلى جاعدايمەن ساناسپايدا بولمايدى عوي، ءتۇس قيىپ كەتكەن، مولشەرىن ءبىلىپ تە تۇرمىز. ءتالايىڭ بولايىن دەگەندە اقتۇبەك جاقتان جەتى-سەگىز سالت ات جەتەكتەگەن اتتىلار شىعا كەلگەنى، سۇيتسەك وقۋعا بالا اپارىپ قايتىپ بارا جاتقاندار ەكەن، <<ويباي، ءبىزدى الا كەت>> دەپ جابىسا كەتتىك، ولاردا تۇيتكىلسىگەن جوق، كيىكبايعا دەيىن سولاردىڭ اتتارىنا مىنگەسىپ-ۇشقاسىپ جەتىپ العانىمىز. ولار تاۋعا قاراي تارتتى دا ءبىز قاراويعا بەتتەدىك. تاعى سول ءجۇرىس. كەش باتىپ كەتتى. ءتۇن ىشىندە قارويدىڭ ءيتىن شۋلاتىپ ءجۇرىپ ءارءبىر ۇيگە ءبولىنىپ جىلى سۋ ۇرتتاعانداي بولدىق. سول جەرگە جاتا كەتكىمىز-اق كەلىپ تۇر. ءبىراق سول جولعى قاباعا اتتانعان قىزمەت گرۋپپاسىنىڭ باستىعى كەيىن قابانىڭ اكىمى بولدى مامەت قۇربان ءتۇن بولسادا اۋداندىق ۇكمەتكە جەتىپ الۋدى ماقسات قىپ تىكتەدى دە ءتۇن ىشىندە جاياۋلاتىپ تاعى جىلجىدىق. ءتۇن تاس قاراڭعى، ويلى-شۇڭقىرعا قيقالاقتاپ ءجۇرىپ وتىرىپ نە زاماندا اقشيدىڭ سىعىر شامدارىنا ىلىندىك. 

كەلسەك ۇكمەت اۋلاسىنداعى ۇيلەردىڭ بىرنەشەۋىنە ساكى سالىپ جاتاق دايىنداپ قويىپتى، تاماققا قارايتىن شاما دا قالماپتى، سۇلاي-سۇلاي كەتكەنىم عانا ەسىمدە. ويانساق تاڭ الدە قاشان اتىپ قويعان ەكەن، ءبىراق ماعان بۇل تاڭ بۇرىنعى كورىپ جۇرگەن تاڭدارىمنان الدە قايدا جارىق، الدە قايدا شۋاقتى سەزىلگەن ەدى._دەپ ءبىر تاريحي ءساتتى ءوز كوزىمەن كورگەن كۋاگەرىمىز جىميىپ قانا قويدى.

_مەن پارتيا سىرتىنداعى دەموكراتپىن. قاراپ وتىرسام سودان بەرى دە تالاي وتكەلەكتى باستان وتكىزىپپىز، ءبىراق ج ك پ باستان-اقىر حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋ باعىتىنان جازباي كەلە جاتقانى بارشا دۇنيەگە ايان. بۇگىن ءجۇز جىلدىق مەرەي تويى بولعالى جاتقان ساليحالى ساتتە وسى ءبىر تولاعاي تابىستاردىڭ باستاۋ كوزى بولعان كەزدەردەن ازدا بولسا سىر شەرتۋ جولداستىق پارىزىم دەپ ويلايمىن. ۇيتكەنى سونداعى جولداستارىمنان قابادا قالقايىپ ءتىرى جۇرگەن جالعىز مەن عانامىن. ءجانابىل اتالارىڭ بولسا سەندەرگە مەن قۇساپ كۇندە كەزىگە بەرمەيدى، ەكىنشى ول كىسى رايون ورتالىعىندا ۇزاق جىل جاۋاپتى قىزمەتتەردە بولدى، تۋعان جەر، اتا مەكەنىن ۇمىتىپ كەتتى دەگەنىم ەمەس، قازىر قابادا تۇرمايدى عوي، ال ەڭ سوڭىنا ءتىزىپ وتىرعانىم الدىڭعىلار تۇگەل كەلمەسكە كەتكەندەر، سوسىن سوڭعى تىزىمگە جازىپ وتىرمىن. جاسىم توقساننان اسقان شاقتا جاس كەزىمدەگى باتىرلىعىمدى ايتايىن دەپ وتىرعامىن جوق، باتىرلىققا ساكىنى دە جوق شىعار. دەسەدە كوزىممەن كورگەن جايلارىمدى، باسىمنان كەشكەندەرىمدى ايتىپ وتىرسام بۇل دا ۇرپاقتاردىڭ پاتريوتتىق رۋحىن سەرپىلتۋگە پايداسى تيەر دەگەن اتالىق تىلەگىم دەپ قابىلداڭدار،_دەدى اقساقالىمىز ءسوزىنىڭ سوڭىن جيعانداي بولىپ. 

ماي جولدا جۇيتكىگەن ماشينانىڭ سۋ شايقالماس زىرعۋىندا قالي اقساقالدىڭ تۇشىمدى اڭگىمەسىنە تامسانا وتىرىپ قاباعا كەلىپ قالعانىمىزدى بىلمەي دە قالىپپىز.

راس-اۋ، ماشينا تەز-اق قوي، ءبىراق، ۋاقىت ودان دا تەز سياقتى.