”وتان − ءبىزدى الپەشتەگەن اق بەسىگىمىز، كورىكتى بۋرىلتوعاي دالاسىنىڭ بارلىق جەرى نۇرعا شومدى.’اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ‘دى جۇرەكتە ساقتايمىز، كوز قاراشىعىمىزدى سۇيگەندەي وتاندى سۇيەمىز...“ 1 - ايدىڭ 1 - كۇنى بۋرىلتوعاي اۋدانى جەتارال قالاشىعىنىڭ دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتى العا قىستاعىنا بارىپ، ۇيرەنۋدى جەتكىزۋ وزگەشە قيمىلىن ورىستەتتى. مالشى پارتيا مۇشەسى قيباتوللا مۇقاماديار: ”دومبىراعا قوسىپ ولەڭ ايتۋ فورماسىمەن نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى ۇگىتتەۋ تۇرمىسىمىزعا جاقىن، ءىس جۇزىندىككە جۋىق، بۇقاراعا ەتەنە بولدى، مۇنى بارلىعىمىز ەرەكشە ۇناتتىق“، - دەدى.

التاي ايماعى ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىن ۇگىتتەۋ تاسىلىنە جاڭالىق اشتى، ساياسي ساپاسى، ادەبيەت - كوركەمونەرلىك دارىنى، ۇگىت - لەكسيا جاساۋ قابىلەتى جانە دومبىراعا قوسىپ ولەڭ ايتۋ قابىلەتى ءبىرشاما جوعارى ادەبيەت - كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرى، ۇزدىك جاس ءوسپىرىم وقۋشىلار سياقتىلاردى تاڭداپ الىپ، حالىق اراسىندا 104 دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتىن ۇيىمداستىرىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسى، حالىققا ءتيىمدى ساياسات سياقتىلاردى ءان سوزىنە اينالدىرىپ، ۇعىنىقتى، جەرگىلىكتى تۇرمىسقا ۇيلەسەتىن ءتىل ارقىلى ەگىنشى - مالشى بۇقاراعا ۇگىت جۇرگىزىپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تەرەڭدەۋىن، جۇرەكتەرگە ۇيالاۋىن، ناقتىلانۋىن ىلگەرىلەتتى.

كوكتوعاي اۋدانى دۇرە قالاشىعى يوۋسى قىستاعى مادەنيەت قيمىلى وتاۋىندا مۋزيكا اۋەنى، شاپالاق ءۇنى تولاس تاپپاي، دۋماندى بەينەگە ەنىپ، ورلەۋگە كوتەرىلدى، بۇل قىستاقتىڭ دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتى دومبىرامەن ولەڭ ايتۋ فورماسىمەن حالىققا ءتيىمدى ساياساتتاردان ۇگىت - لەكسيا جاسادى. ”وقۋشى رەتىندە، مەن ءوزىمنىڭ باسىمنان كەشكەندەرىم، سەزىنگەندەرىم ارقىلى اۋىلداستارىما ءبىز يگىلىكتەنىپ وتىرعان وقۋ - اعارتۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ سياقتى ساياساتتاردى ۇگىتتەسەم دەگەن ۇمىتتەمىن“، - دەدى اترەت مۇشەسى ءديدار اقىن.

”دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتتىڭ ۇگىت - لەكسيا مازمۇنى جاندى بولىپ عانا قالماستان، جەرگىلىكتى تۇرمىسقا ۇيلەسەدى. ءبىز وسىعان ۇقساس ۇگىت - لەكسيا ءتاسىلى مەن باۋلۋ ءتاسىلى ارقىلى ’كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ‘دىڭ قىسقى شايقاسىن تىڭعىلىقتى، ءونىمدى جۇرگىزۋدى ءۇمىت ەتەمىز“، - دەدى يوۋسى قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى ليناش.

قازىرگە دەيىن، كوكتوعاي اۋدانى 15 دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتىن قۇرىپ، ءتۇرلى ۇگىت - لەكسيادان 120 رەتتەن استامىن ورىستەتتى. 2020 - جىلى كوكتوعاي اۋدانى تاجىريبەلەردى بەلسەنە قورىتىندىلاپ، ۇنەمىلىك، باياندى مەحانيزم ورناتىپ، دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتتىڭ كولەمى مەن قامتىمىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، قىستاقتاردىڭ بارىندە شاعىن اترەت بولۋعا، قىستاقتاردىڭ ۇگىت - لەكسياسىندا ادەمى اۋەن بولۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى.

”اۋەلگى ماقساتتان اينىماي، بورىشتى ارقالايمىز، ولقىلىقتاردى تاۋىپ، تياناقتاندىرۋدى يگەرەمىز، كوممۋنيستەردىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشى − جۇڭگو حالقىنىڭ باقىتىن كوزدەۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ گۇلدەنۋىن كوزدەۋ، كوپشىلىك مۇنى ەستەرىڭىزدە بەرىك ساقتاڭىزدار...“ التاي قالاسى شاشۋ جولى ءمالى باسقارماسى شاشۋ الەۋمەتتىك اۋماعى جيىن زالىندا، دومبىرانىڭ سۇيەمەلدەۋىندە، ۇگىت - لەكسياشىنىڭ تاقپاق فورماسىنداعى ۇگىت - لەكسياسى وتىرعان كورەرمەننىڭ قىزۋ شاپالاق ۇنىنە بولەندى.

شىڭگىل اۋدانىنداعى دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتتەر اۋىل - قىستاقتار مەن مال شارۋاشىلىق وڭىرلەرىن دۋمانعا بولەدى. دومبىرادان اسەم اۋەن كوتەرىلگەندە، شاعىن اترەت مۇشەلەرى اقىندار ايتىسى فورماسىنان پايدالانىپ، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ساياساتتارى، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ شارالارى سياقتىلاردى ولەڭ سوزگە اينالدىرىپ، ەگىنشى - مالشىلارعا بەتپە - بەت شىرقاپ بەردى. ارال قالاشىعى لاستى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى قاپەز كاكاشا: ”دومبىرامەن جاسالعان ۇگىت - لەكسيانى ءسۇيىپ تىڭدايمىز، ارتيستەر ءسوزدىڭ مايىن تامىزا ايتادى، ءبىز انىق ۇعىپ الامىز“، - دەدى.

دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتتەر ۇنەمى قىستاقتارعا بارىپ وتباسىلاردى ارالاپ ۇگىت - لەكسيا جاساپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە قانداي ساياسات بار، مال باعىمشىلىعىن دامىتسا قانداي سۇيەمەلدەۋ شارالارى بار، قىستاقتا قانشالىق جول شىراعى ورناتىلعان، ءبارى - ءبارىن ايتادى... ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتتىڭ ءانى مەن اۋەنىندە باقىتتى تۇرمىسقا اپاراتىن كوپتەگەن ىستەر ”جاسىرىنعان“.

التاي ايماقتىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى دوۋ چاۋحۇي بىلاي دەدى: ”التاي ايماعى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىندە دومبىرالى ۇگىت - لەكسيا شاعىن اترەتتەرىن ويىن - تاماشا ارقىلى تاربيەلەۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى مادەنيەت فورماسىنان پايدالانىپ ەگىنشى - مالشى بۇقاراعا قىزمەت وتەۋگە شابىتتاندىرىپ، ادەبيەت - كوركەمونەر جاسامپازدىعىن ىلگەرىلەتىپ، جەرگىلىكتى تۇرمىسقا ۇيلەسەتىن، ۇگىتتەۋگە تاتيتىن، قابىلداناتىن ءتىپتى دە كوپ تاڭداۋلى تۋىندىلاردى قۇلشىنا جاسادى“.

كەلۋ قاينارى :شينجياڭ گازەتى تورى